Deforestasi: Ketika Si Penyerap Karbon yang Terus Terdegradasi

Ilustrasi Deforestasi atau Degradasi Hutan. Sumber: Pixabay

  • Deforestasi di Indonesia mengurangi kemampuan hutan sebagai penyerap karbon, mempengaruhi ekonomi dan menyebabkan perubahan iklim ekstrem yang berdampak buruk pada sektor pertanian.
  • Menurut data dari Badan Informasi Geospasial (BIG), luas hutan Indonesia berkurang dari 125,76 juta hektare menjadi 102,53 juta hektare pada tahun 2022 akibat penebangan hutan dan reklasifikasi area.
  • Pemerintah Indonesia berkomitmen mengurangi laju deforestasi yang tertuang dalam dokumen Enhanced Nationally Determined Contribution (ENDC), namun pengawasan dari masyarakat tetap diperlukan untuk memastikan kebijakan pelestarian hutan dijalankan.

Kita sering mendengar bahwa hutan adalah paru-paru dunia. Indonesia adalah salah satu negara dengan wilayah hutan yang luas. Hutan Indonesia kaya akan sumber daya alam, sehingga banyak pihak yang kemudian melakukan eksploitasi. Namun, eksploitasi hutan untuk industri menuai banyak kritik karena menyebabkan deforestasi. Penebangan hutan dan alih fungsi hutan untuk industri menyebabkan protes karena dampaknya yang multidimensional, terutama terhadap lingkungan.

Perlu diketahui bahwa deforestasi adalah salah satu aktivitas yang menimbulkan jejak karbon. Menurut Kamus Besar Bahasa Indonesia (KBBI V1), deforestasi berarti penebangan hutan. Ada beberapa alasan di balik deforestasi, seperti penebangan kayu untuk komersial dalam skala besar, alih fungsi lahan menjadi perkebunan kelapa sawit, lahan untuk pabrik, hingga area pemukiman. Mungkin Anda pernah mendengar berita tentang hutan di Indonesia yang berubah fungsi menjadi perkebunan kelapa sawit. Deforestasi ini menimbulkan dampak seperti erosi, menurunnya biodiversitas, masalah sosial, dan peningkatan emisi karbon/efek rumah kaca.

Keterkaitan antara Deforestasi dan Jejak Karbon

Potret Global Warming atau Pemanasan Global. Sumber: Pixabay

Berdasarkan Peraturan Menteri Lingkungan Hidup dan Kehutanan Indonesia Nomor 30 tahun 2019, deforestasi adalah perubahan permanen dari areal berhutan menjadi tidak berhutan akibat kegiatan manusia. Deforestasi menyebabkan dampak multidimensional. Penggundulan hutan dapat menyebabkan penurunan keanekaragaman hayati, terutama bagi hewan yang kehilangan habitatnya. Deforestasi juga menyebabkan perubahan iklim yang ekstrem karena peningkatan emisi karbon. Oleh karena itu, deforestasi disebut sebagai salah satu penyebab jejak karbon. Bayangkan dampak yang ditimbulkan jika deforestasi dilakukan secara tidak bertanggung jawab.

Hutan merupakan penyerap karbon terbesar di dunia. Hutan memiliki fungsi strategis sebagai penyerap gas karbon di atmosfer. Oleh karena itu, jika deforestasi meningkat, pelepasan gas karbon ke atmosfer juga meningkat. Hal ini menyebabkan peningkatan gas rumah kaca dan pemanasan global. Akhirnya, bumi akan semakin panas dan perubahan iklim semakin ekstrem.

Saat ini, kita merasakan dampak langsung dari perubahan iklim yang ekstrem. Di beberapa daerah, bahkan terjadi gelombang panas (heat wave). Musim panas atau kemarau juga menjadi lebih panjang, meningkatkan potensi bencana kekeringan, gagal panen, dan kelaparan. Meningkatnya suhu bumi karena peningkatan gas rumah kaca dan pemanasan global menyebabkan mencairnya es di kutub, sehingga volume air laut juga naik. Deforestasi yang menurunkan fungsi hutan sebagai penyerap karbon dapat menyebabkan efek domino dalam kehidupan manusia.

Baca Juga



Efek Deforestasi secara Multidimensional

Ilustrasi Hutan Adat. Sumber: Freepik

Di awal, kita sudah membahas dampak lingkungan dari degradasi hutan yang berfungsi sebagai penyerap karbon. Deforestasi juga berdampak pada masyarakat. Di Indonesia, masih ada suku-suku yang hidup dan tinggal di hutan. Mereka mengandalkan hutan untuk mencari makan. Anda mungkin mengenal istilah hutan adat. Bagi mereka, hutan tidak hanya tempat tinggal dan mencari makan tetapi juga kawan.

Beberapa waktu lalu, kita mendengar perwakilan suku dari Pulau Papua yang melakukan protes di depan Mahkamah Agung untuk melindungi hutan mereka. Selain itu, para pejuang lingkungan dan perwakilan suku meminta pemulihan hak-hak yang dirampas serta pembatalan izin perusahaan sawit. Ini menunjukkan bahwa hutan memiliki peran penting bagi sebagian masyarakat. Dapat dibayangkan bagaimana kehidupan masyarakat adat jika hutan mereka dirampas dan dialihfungsikan.

Hutan yang berperan sebagai penyerap karbon tidak hanya mencegah bencana ekologis akibat deforestasi. Deforestasi juga mempengaruhi siklus ekonomi, meningkatkan suhu permukaan bumi, dan menyebabkan perubahan iklim ekstrem yang berdampak pada sektor pertanian. Perubahan musim yang tidak stabil berdampak buruk pada pemenuhan kebutuhan pokok. Beberapa waktu lalu, kita mengalami fenomena El-Nino yang membuat musim panas atau kemarau berkepanjangan, akibatnya musim tanam padi mundur dan terjadi kekeringan.

Secara ekonomi, hal ini mengurangi pasokan bahan pokok dan meningkatkan inflasi. Jika perubahan iklim tidak ditangani secara serius, bisa terjadi bencana kelaparan. Ini akan menjadi masalah besar jika pemerintah tidak mengindahkan kelestarian hutan dan meningkatnya angka deforestasi.

Bagaimana dengan Hutan Indonesia?

Ilustrasi Grafik Peningkatan. Sumber: Freepik

Menurut zonaebt.com dari web resmi Direktorat Jenderal Konservasi Sumber Daya Alam dan Ekosistem, Indonesia merupakan salah satu negara yang memiliki kawasan hutan terluas di dunia. Dengan kawasan hutan yang luas, dapat dibayangkan kekayaan sumber daya alam hayati yang terkandung di dalamnya. Namun, saat ini, kawasan hutan di Indonesia tidak dalam keadaan baik. Kita sering mendengar berita mengenai penebangan hutan yang dilakukan oleh individu atau kelompok untuk dialihfungsikan menjadi perkebunan, khususnya kelapa sawit. Selain itu, di musim kemarau, sering terdengar berita kebakaran hutan di Pulau Sumatera dan Kalimantan.

Baca Juga



Menurut data dari Kementerian Lingkungan Hidup dan Kehutanan (KLHK), hutan Indonesia meliputi daratan seluas 125,76 juta hektare. Namun, dengan berbagai peristiwa deforestasi, luas tersebut kemungkinan sudah berkurang. Menurut data dari Badan Informasi Geospasial (BIG), pada tahun 2022, luas hutan di Indonesia menjadi 102,53 juta hektare. Dibandingkan dengan tahun 2018, luas hutan tersebut berkurang 1,33 juta hektare atau 0,7%. Ini adalah angka yang cukup besar, dan Pulau Kalimantan menjadi wilayah dengan kehilangan hutan paling banyak.

Luas hutan yang hilang di Pulau Kalimantan mencapai 526,81 hektare pada periode tersebut. Menurut Badan Pusat Statistik (BPS), penyebab pengurangan hutan dalam laporan Sistem Terintegrasi Neraca Lingkungan dan Ekonomi Indonesia 2018-2022 adalah peristiwa alam, penebangan hutan, dan reklasifikasi area hutan. Di sisi lain, pemerintah Indonesia menyatakan komitmennya untuk mengurangi laju deforestasi yang tertuang dalam dokumen Enhanced Nationally Determined Contribution (ENDC) pada September 2022. Namun, sebagai rakyat Indonesia, kita masih perlu mengawasi kebijakan pemerintah terkait pelestarian dan penggunaan lahan hutan.

#zonaebt #Sebarterbarukan #EBTHeroes

Editor: Savira Oktavia

Referensi:

[1] Apa Itu Deforestasi? Ini Arti, Penyebab, Dampak, dan Cara Mengatasinya

[2] Deforestasi dan Kehilangan Tutupan Hutan: Dampak terhadap Siklus Karbon, Siklus Air, dan Habitan Hewan

[3] Hutan Indonesia Berkurang 1,3 Juta Hektare dalam 5 Tahun

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

47 Comment

  1. Its like you read my mind You appear to know a lot about this like you wrote the book in it or something I think that you could do with some pics to drive the message home a little bit but instead of that this is fantastic blog An excellent read I will certainly be back

  2. [url=https://app.getgrass.io/register/?referralCode=ftQcOU_kA-dCl9V]You are sleeping – your PC is collecting crypto. The Grasse Network uses 1% of your PC to collect artificial intelligence data from the Internet. Join for free. You can now connect your Solana wallet to Grass[/url]

  3. Hi i think that i saw you visited my web site thus i came to Return the favore I am attempting to find things to improve my web siteI suppose its ok to use some of your ideas

  4. you are truly a just right webmaster The site loading speed is incredible It kind of feels that youre doing any distinctive trick In addition The contents are masterwork you have done a great activity in this matter

  5. Clementine will gather and compile a comprehensive collection of high-quality links, ensuring you have access to all the information and resources you need. This way, you’ll have a well-rounded and reliable source to refer to, making your research or task much easier. Let’s dive in and get started!

  6. Kon Tum Wiki là trang blog uy tín dành riêng cho du khách yêu thích sự khám phá, cập nhật liên tục về các điểm đến, món ăn và các sự kiện độc đáo tại Kon Tum.

  7. sunwin là cổng game đổi thưởng uy tín hàng đầu Việt Nam, mang đến cho người chơi một trải nghiệm giải trí đẳng cấp với hàng loạt tựa game như game bài, slot game, xổ số và lô đề. Với giao diện 3D sắc nét, âm thanh sống động, Sunwin không chỉ thu hút người chơi bởi chất lượng đồ họa mà còn bởi tỷ lệ đổi thưởng cao, minh bạch. #sunwin #gamesunwin #taisunwin #sunwin10 #sunwin10org

  8. https://sunwin10.pro/ đã khẳng định vị thế của mình trên thị trường với danh tiếng là một cổng game uy tín. Với kho trò chơi đa dạng, giao diện dễ sử dụng và hệ thống bảo mật hàng đầu, Sunwin tại địa chỉ sunwin10.pro mang đến cho người chơi những giây phút giải trí tuyệt vời mà không lo ngại về rủi ro.

  9. Nhà Cái N88 không chỉ nổi bật bởi nền tảng cá cược uy tín mà còn nhờ vào sự đa dạng về môn thể thao và tính năng hỗ trợ người chơi tối ưu. N88 tại địa chỉ n88vn.me liên tục cập nhật những trận đấu mới nhất, cùng với hệ thống đặt cược hiện đại, giúp người chơi có thể dễ dàng tiếp cận và trải nghiệm những kèo đấu chất lượng.

  10. Jun88 là nhà cái uy tín mang đến cho người chơi một trải nghiệm giải trí cá cược an toàn và đa dạng. Với giao diện thân thiện, hỗ trợ nhiều hình thức thanh toán, Jun88 tại jun88pro.org hiện đang là lựa chọn hàng đầu của giới cá cược.

  11. Jun88 chính là nơi bạn nên dừng chân nếu đam mê cá cược trực tuyến. Với dịch vụ hỗ trợ 24/7 và nhiều khuyến mãi hấp dẫn, HB88 đang khẳng định vị thế nhà cái chất lượng tại Việt Nam. Truy cập ngay hb88pro.me nhận qùa cực chất!

  12. HB88 là một nhà cái cá cược trực tuyến hàng đầu tại châu Á, cung cấp đa dạng các dịch vụ giải trí như casino trực tuyến, game bài, slot, bắn cá, xổ số và cá cược thể thao. Được cấp phép và quản lý bởi chính phủ Curacao, HB88 cam kết mang đến cho người chơi trải nghiệm an toàn và công bằng. Với giao diện thân thiện, kho trò chơi phong phú và nhiều chương trình khuyến mãi hấp dẫn, HB88 đã thu hút hàng triệu người chơi trên toàn khu vực. Đặc biệt, nhà cái này hỗ trợ nhiều phương thức thanh toán phổ biến tại Việt Nam, giúp người chơi dễ dàng nạp và rút tiền một cách nhanh chóng và thuận tiện.

  13. Go88 mang đến cho bạn cơ hội chơi game bài trực tuyến với mức độ đổi thưởng cao và đa dạng. Với giao diện thân thiện, tính năng bảo mật cao và cơ hội thắng lớn, Go88 tại go886.org là lựa chọn tuyệt vời để thử vận may của bạn mỗi ngày.

  14. Go88 được biết đến như một cổng game bài đổi thưởng uy tín và hấp dẫn. Với nhiều thể loại game phong phú và cơ hội nhận thưởng cao, Go88 tại go886.info đem lại cho người chơi những phút giây giải trí đầy thú vị và kịch tính.

  15. 789club là nền tảng game bài đổi thưởng hàng đầu Việt Nam, nơi người chơi có thể thỏa sức tham gia các trò chơi như Tiến Lên, Phỏm, Xì Tố và nhiều hơn thế nữa. Hệ thống bảo mật cao cấp và tính năng nạp rút tiền tại địa chỉ 789club10.org nhanh chóng giúp mang lại trải nghiệm chơi game an toàn và hấp dẫn.

  16. 789club nổi bật như một nhà cái hàng đầu với hệ thống an ninh chặt chẽ, đảm bảo sự minh bạch và công bằng cho mọi người chơi. Cùng với đó là hàng loạt trò chơi hấp dẫn, phù hợp với nhiều sở thích khác nhau. Truy cập ngay địa chỉ 789club10.pro để vào nhà cái 789CLUB chính thức!

  17. 77bet là nơi mà người chơi không chỉ có cơ hội tham gia các trò chơi đa dạng mà còn được trải nghiệm một nền tảng cá cược đáng tin cậy. Đội ngũ hỗ trợ chuyên nghiệp và hệ thống thưởng phong phú giúp 77Bet tại 77betvip.net trở thành lựa chọn hàng đầu của dân chơi cá cược chuyên nghiệp.

  18. 33win mang đến cho người chơi trải nghiệm cá cược chuyên nghiệp với các trò chơi đa dạng từ thể thao, sòng bài đến game bài đổi thưởng. Được cấp phép hoạt động hợp pháp, 33win cam kết bảo mật thông tin và đảm bảo sự công bằng, minh bạch. Tham gia ngay để nhận ưu đãi chào mừng hấp dẫn! Truy cập ngay 33winvn.me để trải nghiệm.

  19. 33win là nhà cái uy tín hàng đầu Việt Nam, chuyên cung cấp trải nghiệm cá cược đa dạng như casino, thể thao, nổ hũ và xổ số. Với giao diện thân thiện, tỷ lệ đổi thưởng cao, và chương trình khuyến mãi hấp dẫn, 33Win thu hút người chơi nhờ dịch vụ chuyên nghiệp và bảo mật tối đa​, truy cập địa chỉ 33wincom.pro để cảm nhận ngay!

  20. Jun88 là phiên bản nhà cái jun88 mới nhất đã nâng cấp cả về giao diện lẫn tốc độ xử lý, giúp người chơi dễ dàng truy cập và tham gia các trò chơi hấp dẫn như Baccarat, Xì Dách, Roulette, và Slots. Bên cạnh đó, nhà cái này thường xuyên tổ chức các chương trình khuyến mãi lớn, tạo cơ hội cho người chơi nhận được phần thưởng hấp dẫn tại jun88pro.me.

  21. HB88 là nền tảng cá cược uy tín với hàng loạt trò chơi đa dạng như thể thao, casino trực tuyến, và game bài đổi thưởng. Cùng trải nghiệm dịch vụ hỗ trợ chuyên nghiệp và các ưu đãi hấp dẫn tại hb88vip.net.

  22. Truy cập HB88 để vào trang cá cược trực tuyến bậc nhất thị trường hiện nay, tại trang chủ HB88, chứa đựng tất cả những yếu tố mà các cược thủ mong muốn được có! Truy cập ngay, nhận quà siêu khủng từ nhà cái

  23. VNG Land không chỉ mang đến cho bạn những dự án bất động sản giá trị mà còn là cơ hội để đặt cược vào một tương lai bền vững và thịnh vượng. Giống như một chiến lược đầu tư thông minh trong trò chơi, bất động sản là một ván cược an toàn nhưng đầy tiềm năng.