https://greeneration.org/
https://ecoxyztem.com/

PLTN Berteknologi SMR Hasil Kolaborasi AS-Indonesia

Pengumuman Memorandum of agreement serta penandatanganan kontrak di bawah kemitraan untuk infrastruktur dan investasi global (partnership for global infrastructure and investment). Sumber: id.usembassy.gov
Pengumuman Memorandum of agreement serta penandatanganan kontrak di bawah kemitraan untuk infrastruktur dan investasi global (partnership for global infrastructure and investment). Sumber: id.usembassy.gov
  • Amerika serikat dan Indonesia mengumumkan kemitraan mengenai penggunaan  reaktor modular kecil/small modular reactor (SMR) untuk pembangunan Pembangkit Listrik Tenaga Nuklir (PLTN).
  • SMR memiliki potensi dalam ranah teknologi energi bersih nuklir yang canggih, aman, dan terjamin dalam rangka mendukung target net zero emissions di indonesia pada 2060.
  • Ann K. Gazer selaku wakil asisten menteri luar negeri AS untuk keamanan internasional dan non-proliferasi menyatakan bahwa AS melalui USTDA akan mendampingi Indonesia dalam meneliti studi kelayakan penggunaan teknologi SMR.

Sobat EBT heroes, sekarang ini energi nuklir telah menjadi salah satu fokus bagi banyak negara. Ini dikarenakan potensi dari energi nuklir yang dapat jadi terobosan dari clean energy. Oleh karena itu, sudah cukup banyak negara yang menjalin kerja sama untuk mengoptimalkan kinerja Pembangkit Listrik Tenaga Nuklir (PLTN), tak terkecuali Indonesia. 

Melalui Forum Bisnis Kamar Dagang dan Industri Indo-Pasifik di Bali, kerja sama Indonesia dengan Amerika Serikat dilakukan dalam rangka pengembangan program energi bersih nuklir. Kerja sama keduanya ditekankan dalam hal penggunaan reaktor modular kecil/small modular reactor (SMR). 

Kerja sama tersebut diumumkan secara resmi pada sabtu, 18 Maret 2023. Melalui kedutaan besar dan konsulat AS di Indonesia, Menteri Koordinator bidang Perekonomian Airlangga Hartarto; Duta Besar AS di Indonesia Sung Y. Kim; Wakil Asisten Utama Menteri Luar Negeri AS Ann Ganzer; bersama dengan Badan Perdagangan dan Pembangunan AS (USTDA), mengumumkan memorandum of agreement hibah afiliasi dan menandatangani kontrak kerja sama untuk infrastruktur dan investasi global.

Dalam perjanjian ini, hibah diberikan kepada PLN Indonesia Power. Hibah berupa perencanaan pembangkit listrik beserta sistem interkoneksinya, pemilihan lokasi, analisis mengenai dampak lingkungan dan sosial sekitar lokasi, pertimbangan risiko, perkiraan biaya, serta tinjauan peraturan. 

Selain hibah, kerja sama antara Indonesia dan Amerika ini mencakup pendanaan satu juta USD yang digunakan untuk membangun berbagai fasilitas di bawah program infrastruktur dasar Departemen Luar Negeri AS untuk penggunaan teknologi SMR yang bertanggung jawab (FIRST). 

Baca juga:

Prancis Jadi Negara Paling Bergantung Kepada Nuklir

Rencana PLTN Perdana Indonesia di Pulau Gelasa: Menggali Potensi Energi Nuklir

Kenapa SMR Punya Potensi Tinggi Untuk PLTN?

Ilustrasi skematik SMR. Sumber: kmtntf.ft.ugm.ac.id

Menurut International Atomic Energy Agency (IAEA), SMR merupakan reaktor berdaya rendah yang hanya dapat mengeluarkan maksimal 300 MWe. Terdapat beberapa alasan mengapa SMR jauh lebih efisien diterapkan pada PLTN: 

  • Lebih fleksibel dalam pengoperasiannya. 

Karena ukurannya yang kecil, SMR dinilai lebih fleksibel dalam pengoperasiannya, misalnya dalam hal penggunaan dayanya. Daya dari SMR dapat disesuaikan dengan kebutuhan. Daya yang dihasilkan SMR memang kecil. Meski begitu, apabila ada wilayah yang memerlukan daya yang lebih besar, daya suplai dari SMR dapat ditingkatkan dengan penambahan modul dayanya. 

Selain itu, fleksibilitas SMR juga membuatnya dapat diaplikasikan pada negara kepulauan seperti Indonesia. SMR dapat dijadikan sebagai sumber tenaga kapal karena sifatnya yang fleksibel. Ini dapat dapat dimanfaatkan untuk memberi energi listrik daerah 3T (tertinggal, terdepan, dan terluar). 

  • Biaya yang jauh lebih murah 

Overnight cost SMR merupakan yang tertinggi daripada pembangkit daya lainnya. Overnight cost sendiri dihitung berdasarkan daya per kwnya. Sedangkan itu, SMR dirancang hanya menghasilkan daya yang kecil, sehingga biayanya akan jauh lebih rendah. SMR hanya dapat menghasilkan daya sebesar 300 MW per unit, sekitar sepertiga daya yang dihasilkan dari pembangkit reaktor konvensional. Dengan begitu, biaya SMR dinilai dapat berkompetisi dengan reaktor konvensional lainnya. 

  • Suplai bahan bakar yang berlimpah. 

SMR mengandalkan uranium sebagai bahan bakarnya. Uranium juga memiliki densitas energi yang lebih besar. Densitas energi merupakan seberapa besar energi yang tersimpan dalam material tertentu. Semakin tinggi densitas energinya, maka semakin efisien juga material tersebut menghasilkan energi. Uranium menjadi salah satu logam dengan densitas tinggi. Densitas uranium terhitung sampai 19,1 g/cm3. Sedangkan itu, batu bara hanya mencapai kepadatan 1,2 g/cm3.

  • Siklus pengisian bahan bakar energi nuklir lebih lama dibandingkan dengan batubara.

Sebagai pembanding, siklus pengisian bahan bakar reaktor adalah 18-24 bulan. Sedangkan pengisian ulang pembangkit listrik konvensional akan dilakukan selama ia beroperasi. 

Kerja Sama PLTN Berteknologi SMR dengan NuScale

Ilustrasi SMR perusahaan NuScale. Sumber: ewg.org

Dalam pengembangan SMR, Indonesia bekerja sama dengan NuScale Power OVS yang berkantor pusat di Oregon, Amerika Serikat. Kemitraan tersebut dilakukan berdampingan dengan anak perusahaan Fluor Corporation yang berpusat di Texas serta JGC Corporation asal Jepang. 

Melalui kedutaan besar dan konsulat AS di Indonesia, SMR hasil kolaborasi Indonesia dengan Amerika Serikat akan menyediakan daya selama 24 jam dilengkapi dengan lahan yang fleksibel dan menggunakan tapak tanah yang kecil. SMR ini memiliki fitur keselamatan yang canggih. Sebagai contoh, SMR ini mampu menahan cuaca ekstrem dan bencana gempa bumi. 

Wakil asisten menteri luar negeri Amerika Serikat Ann K. Gazer mengatakan bahwa NuScale telah menyempurnakan teknologinya dalam hal pencegahan bencana nuklir. Pernyataan tersebut sebagai respon dari bencana nuklir yang telah terjadi di Fukushima, Jepang pada 2023 lalu. 

“Teknologi baru ini dapat beroperasi tanpa operator. Kami di Amerika Serikat memiliki standar tertinggi untuk keamanan, keselamatan, dan nonproliferasi, khususnya dalam desain teknologi nuklir ini,” ucap Gazer. 

Baca juga:

PLTN Berbasis SMR Direncanakan di Kalimantan Barat  

Pembangunan teknologi SMR pada PLTN direncanakan di Kalimantan Barat (Kalbar). Ann K. Gazer menyatakan bahwa AS melalui USTDA akan mendampingi Indonesia dalam meneliti studi kelayakan penggunaan teknologi SMR. Indonesia sendiri memberikan tanggung jawab studi kelayakan kepada anak perusahaan PT PLN, yakni Indonesia Power. 

Studi kelayakan teknologi SMR mencakup pemilihan lokasi secara detail, desain pembangkit listrik, sistem interkoneksi, penilaian awal terhadap dampak lingkungan dan sosial (AMDAL), pertimbangan risiko, perkiraan biaya, serta tinjauan lebih lanjut terhadap regulasi/perizinan setempat. 

Urgensi dari SMR sendiri terletak pada kebutuhan dekarbonisasi. Dekarbonisasi meliputi produksi hidrogen bersih, proses industri besar, serta desalinasi air. Untuk tujuan jangka panjang, SMR akan memajukan tujuan Kemitraan Transisi Energi yang Adil (Just Energy Transition Partnership). Selain itu, kepemimpinan Indonesia di ASEAN akan semakin kuat dalam hal penggunaan teknologi nuklir. Pada akhirnya, proyek SMR akan mendukung target Net Zero Emissions Indonesia 2060.

#ZonaEBT #EBTHeroes #sebarterbarukan

Editor: Devi Oktaviana

Referensi: 

Picture of Zefanya Stephanie Bramantya

Zefanya Stephanie Bramantya

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

472 Comment

  1. I loved as much as you will receive carried out right here The sketch is attractive your authored material stylish nonetheless you command get got an impatience over that you wish be delivering the following unwell unquestionably come more formerly again since exactly the same nearly a lot often inside case you shield this hike

    Reply

  3. Hello I am so excited I found your site, I really found you by
    error, while I was researching on Askjeeve for something else,
    Anyways I am here now and would just like to say thank you for a marvelous post and a all round
    enjoyable blog (I also love the theme/design), I don’t have time to browse it all at the minute but I have
    book-marked it and also added in your RSS feeds, so when I have time I will
    be back to read a great deal more, Please do keep up the great work.

    Reply

  50. Hello there! This post could not be written much better! Going through this article reminds me of my previous roommate! He constantly kept talking about this. I most certainly will forward this information to him. Pretty sure he’s going to have a great read. Thanks for sharing!

    Reply

  56. Way cool! Some extremely valid points! I appreciate you penning this post plus the rest of the site is also very good.

    Reply

  64. Everything is very open with a clear explanation of the challenges. It was truly informative. Your website is useful. Many thanks for sharing!

    Reply

  86. The next time I read a blog, I hope that it does not fail me as much as this particular one. After all, I know it was my choice to read, however I really believed you would probably have something interesting to say. All I hear is a bunch of complaining about something you could possibly fix if you weren’t too busy seeking attention.

    Reply

  124. Aw, this was an exceptionally good post. Taking a few minutes and actual effort to generate a great article… but what can I say… I procrastinate a whole lot and never seem to get nearly anything done.

    Reply

  128. After I originally commented I seem to have clicked on the -Notify me when new comments are added- checkbox and from now on whenever a comment is added I get 4 emails with the same comment. Is there a way you are able to remove me from that service? Thank you.

    Reply

  129. Nice post. I learn something totally new and challenging on sites I stumbleupon every day. It will always be exciting to read through articles from other writers and practice something from their sites.

    Reply

  130. Greetings! Very helpful advice within this article! It is the little changes that make the biggest changes. Thanks for sharing!

    Reply

  133. Good post. I learn something totally new and challenging on sites I stumbleupon on a daily basis. It will always be useful to read content from other authors and practice a little something from other web sites.

    Reply

  134. Good day! I could have sworn I’ve been to this website before but after going through some of the posts I realized it’s new to me. Anyways, I’m definitely pleased I found it and I’ll be book-marking it and checking back frequently.

    Reply

  135. Hi, I do think this is an excellent blog. I stumbledupon it 😉 I’m going to revisit once again since I saved as a favorite it. Money and freedom is the greatest way to change, may you be rich and continue to help other people.

    Reply

  139. After I originally left a comment I seem to have clicked the -Notify me when new comments are added- checkbox and from now on each time a comment is added I recieve four emails with the exact same comment. Is there a means you are able to remove me from that service? Appreciate it.

    Reply

  145. I love looking through an article that can make people think. Also, thank you for allowing me to comment.

    Reply

  148. It’s hard to come by knowledgeable people for this topic, but you sound like you know what you’re talking about! Thanks

    Reply

  155. An intriguing discussion is worth comment. I believe that you should write more about this issue, it may not be a taboo subject but generally folks don’t discuss these topics. To the next! Best wishes.

    Reply

  156. Aw, this was an extremely nice post. Spending some time and actual effort to produce a very good article… but what can I say… I put things off a whole lot and don’t manage to get nearly anything done.

    Reply

  158. Next time I read a blog, Hopefully it does not disappoint me as much as this particular one. I mean, I know it was my choice to read through, however I genuinely believed you would have something helpful to talk about. All I hear is a bunch of crying about something that you can fix if you weren’t too busy searching for attention.

    Reply

  159. Everything is very open with a precise clarification of the challenges. It was really informative. Your site is extremely helpful. Many thanks for sharing!

    Reply

  162. This website was… how do you say it? Relevant!! Finally I’ve found something which helped me. Thank you!

    Reply

  163. An outstanding share! I have just forwarded this onto a co-worker who was conducting a little homework on this. And he in fact ordered me breakfast due to the fact that I found it for him… lol. So allow me to reword this…. Thanks for the meal!! But yeah, thanx for spending the time to discuss this issue here on your internet site.

    Reply

  168. I would like to thank you for the efforts you have put in penning this website. I am hoping to see the same high-grade blog posts from you later on as well. In truth, your creative writing abilities has encouraged me to get my own blog now 😉

    Reply

  172. Nice post. I learn something new and challenging on websites I stumbleupon on a daily basis. It’s always exciting to read content from other authors and use something from their web sites.

    Reply

  174. This is the perfect web site for everyone who really wants to understand this topic. You know so much its almost hard to argue with you (not that I actually would want to…HaHa). You definitely put a new spin on a topic which has been written about for a long time. Great stuff, just excellent.

    Reply

  177. I was very pleased to discover this great site. I want to to thank you for your time just for this fantastic read!! I definitely appreciated every bit of it and i also have you saved as a favorite to see new things in your website.

    Reply

  179. I was very pleased to find this page. I wanted to thank you for ones time for this particularly fantastic read!! I definitely loved every little bit of it and i also have you book-marked to look at new stuff in your web site.

    Reply

  181. The next time I read a blog, Hopefully it does not disappoint me as much as this particular one. I mean, I know it was my choice to read through, however I truly thought you would probably have something helpful to talk about. All I hear is a bunch of moaning about something that you can fix if you weren’t too busy searching for attention.

    Reply

  182. I absolutely love your website.. Pleasant colors & theme. Did you make this website yourself? Please reply back as I’m trying to create my own blog and would like to know where you got this from or just what the theme is named. Thank you.

    Reply

  184. Oh my goodness! Impressive article dude! Thank you so much, However I am encountering issues with your RSS. I don’t know the reason why I cannot join it. Is there anyone else getting similar RSS problems? Anyone who knows the answer will you kindly respond? Thanks!!

    Reply

  186. Everything is very open with a really clear explanation of the challenges. It was truly informative. Your website is very useful. Many thanks for sharing!

    Reply

  187. Very good article! We will be linking to this particularly great content on our site. Keep up the good writing.

    Reply

  190. You have made some really good points there. I looked on the web for additional information about the issue and found most people will go along with your views on this web site.

    Reply

  191. After I originally commented I appear to have clicked the -Notify me when new comments are added- checkbox and from now on every time a comment is added I recieve four emails with the same comment. There has to be a way you can remove me from that service? Thanks.

    Reply

  210. The very next time I read a blog, Hopefully it won’t fail me as much as this one. After all, Yes, it was my choice to read through, nonetheless I truly thought you’d have something interesting to say. All I hear is a bunch of moaning about something you could possibly fix if you were not too busy searching for attention.

    Reply

  215. I was extremely pleased to uncover this page. I wanted to thank you for your time for this fantastic read!! I definitely loved every little bit of it and i also have you saved to fav to look at new stuff in your blog.

    Reply

  217. I’m amazed, I must say. Seldom do I come across a blog that’s equally educative and engaging, and let me tell you, you’ve hit the nail on the head. The problem is an issue that not enough men and women are speaking intelligently about. Now i’m very happy I came across this in my search for something relating to this.

    Reply

  219. Good post. I learn something totally new and challenging on blogs I stumbleupon on a daily basis. It’s always interesting to read content from other authors and practice something from their websites.

    Reply

  230. After exploring a number of the articles on your web site, I truly like your way of blogging. I bookmarked it to my bookmark webpage list and will be checking back soon. Take a look at my website as well and tell me how you feel.

    Reply

  232. Everything is very open with a really clear clarification of the challenges. It was really informative. Your site is very helpful. Many thanks for sharing.

    Reply

  237. Excellent site you’ve got here.. It’s difficult to find high-quality writing like yours nowadays. I really appreciate people like you! Take care!!

    Reply

  253. I was very happy to discover this site. I want to to thank you for your time for this particularly wonderful read!! I definitely loved every little bit of it and i also have you saved to fav to look at new stuff on your blog.

    Reply

  257. After I originally left a comment I seem to have clicked the -Notify me when new comments are added- checkbox and now each time a comment is added I recieve four emails with the exact same comment. Perhaps there is a way you can remove me from that service? Kudos.

    Reply

  260. After I originally left a comment I seem to have clicked the -Notify me when new comments are added- checkbox and now every time a comment is added I get 4 emails with the exact same comment. Is there an easy method you are able to remove me from that service? Cheers.

    Reply

  270. какой цвет у стрельца зодиака самый сильный знак зодиака гороскопа молитва на учебу студенту на оценки
    рыцарь жезлов ориентация, рыцарь жезлов
    сочетание повредить себе глаз сонник

    Reply

  274. I’d like to thank you for the efforts you have put in writing this website. I am hoping to see the same high-grade blog posts from you later on as well. In truth, your creative writing abilities has inspired me to get my own, personal site now 😉

    Reply

  277. This is a really good tip particularly to those new to the blogosphere. Short but very precise info… Thanks for sharing this one. A must read post.

    Reply

  281. A motivating discussion is worth comment. I do believe that you need to publish more on this topic, it might not be a taboo matter but usually folks don’t talk about such topics. To the next! All the best!

    Reply

  294. Hey! I’m Charles, and if you’re tired of the 9-to-5 grind and believe office coffee tastes like despair, I’ve got excellent news for you. Welcome to the 1K a Day System, where we swap coffee for money circulation and desks for monetary self-reliance. Are you all set to sell your tie for a ticket to liberty? Let’s turbocharge your earnings and have some fun along the method!

    Reply

  298. Hey there! I’m Charles, your guide to generating income in your sleep– well, nearly. Welcome to the 1K a Day System, where we turn your digital dreams into cold difficult money. Are you prepared to stop scrolling and begin making? Let’s ditch those cent techniques and get ready for some major bank. Join us, and let’s strike those $1K days together!

    Reply

  304. Hey there! Just swinging by to commend your awesome blog. Your insights on affiliate marketing are genuinely invaluable. Making money from home has never been more accessible with affiliate marketing. It’s a wonderful way to generate passive income by promoting goods you stand behind. Your blog is a goldmine of information for aspiring affiliate marketers. Keep up the good work!

    Reply

  308. Hi there! Just wanted stopping in to commend your amazing blog. Your knowledge on making money online are truly impressive. Making money from home has never been easier with affiliate marketing. It’s all about leveraging your internet presence and marketing products or services that resonate with your audience. Your blog is a precious resource for anyone interested in affiliate marketing. Keep on the great work!

    Reply

  316. Hi there! Just wanted stopping in to express my appreciation for your amazing blog. Your insights on making money online are really impressive. Earning an income from home has never been more accessible with affiliate marketing. It’s all about leveraging your online presence and promoting goods or services that resonate with your audience. Your blog is a valuable resource for those curious about making money from home. Keep on the great work!

    Reply

  320. сократ философиясының әдісі,
    сократ өнер философиясы мұхаммед хайдар дулати нақыл сөздері,
    м х дулати мен қ жалайыридың тарихи еңбектерінің маңызы күн қараңғы түнде қараңғы скачать, жылай-жылай текст назар серик артық ғылым
    кітапта ерінбей оқып көруге өлеңі,
    артық білім кітапта ерінбей оқып көруге сынып сағаты

    Reply

  326. When I originally commented I seem to have clicked on the -Notify me when new comments are added- checkbox and from now on each time a comment is added I recieve 4 emails with the same comment. Is there a means you are able to remove me from that service? Many thanks.

    Reply

  357. You are so cool! I do not think I have read through a single thing like that before. So nice to discover someone with a few genuine thoughts on this issue. Really.. thanks for starting this up. This site is one thing that’s needed on the internet, someone with a little originality.

    Reply

  358. I blog often and I genuinely thank you for your content. Your article has truly peaked my interest. I am going to bookmark your site and keep checking for new details about once per week. I subscribed to your Feed as well.

    Reply

  384. Hello there! This post could not be written much better! Reading through this article reminds me of my previous roommate! He always kept talking about this. I will send this post to him. Pretty sure he will have a great read. I appreciate you for sharing!

    Reply

  392. Motchilltv.fyi – Trang web xem phim Online chất lượng Full HD với giao diện thân thiện, trực quan cùng kho phim với hơn 15.000+ bộ phim mới và phim hot hiện nay.

    Reply

  398. I’m amazed, I must say. Seldom do I encounter a blog that’s both equally educative and interesting, and without a doubt, you’ve hit the nail on the head. The problem is an issue that too few people are speaking intelligently about. Now i’m very happy that I found this during my hunt for something regarding this.

    Reply

  402. An intriguing discussion is definitely worth comment. I believe that you need to publish more about this subject, it may not be a taboo subject but usually people don’t discuss such subjects. To the next! All the best.

    Reply

  423. After checking out a number of the articles on your site, I really appreciate your way of blogging. I saved it to my bookmark website list and will be checking back soon. Take a look at my website as well and let me know your opinion.

    Reply

  429. Hello there, I do think your blog could possibly be having internet browser compatibility issues. When I take a look at your blog in Safari, it looks fine however, if opening in I.E., it has some overlapping issues. I just wanted to provide you with a quick heads up! Aside from that, great site.

    Reply

  431. {Tôi rất hài lòng để tìm thấy trang web tuyệt vời này. Tôi muốn cảm ơn bạn {vì đã|dành thời gian cho|chỉ vì điều này|vì điều này|cho bài đọc tuyệt vời này!! Tôi chắc chắn thưởng thức từng của nó và tôi cũng đã đánh dấu để xem những thứ mới trên trang web của bạn.|Tôi có thể chỉ nói rằng thật thoải mái để khám phá một người mà thực sự hiểu họ là gì thảo luận trên internet. Bạn chắc chắn biết cách đưa một vấn đề ra ánh sáng và làm cho nó trở nên quan trọng. Nhiều người hơn thực sự cần kiểm tra điều này và hiểu khía cạnh này câu chuyện của bạn. Tôi đã ngạc nhiên rằng bạn không nổi tiếng hơn cho rằng bạn chắc chắn có món quà.|Rất hay bài đăng. Tôi chắc chắn đánh giá cao trang web này. Cảm ơn!|Thật khó tìm những người có hiểu biết sâu rộng về điều này, nhưng bạn có vẻ bạn biết mình đang nói gì! Cảm ơn|Bạn nên tham gia một cuộc thi dành cho một blog trực tuyến có chất lượng cao nhất. Tôi chắc chắn sẽ khuyến nghị trang web này!|Một hấp dẫn chắc chắn đáng giá bình luận. Tôi nghĩ rằng bạn cần viết thêm về chủ đề này, nó có thể không là một điều cấm kỵ vấn đề nhưng thường xuyên mọi người không nói về chủ đề như vậy. Đến phần tiếp theo! Chúc mọi điều tốt đẹp nhất.|Chào bạn! Tôi chỉ muốn đề nghị rất to cho thông tin tuyệt vời bạn có ở đây trên bài đăng này. Tôi sẽ là trở lại trang web của bạn để biết thêm thông tin sớm nhất.|Sau khi tôi ban đầu bình luận tôi có vẻ như đã nhấp vào hộp kiểm -Thông báo cho tôi khi có bình luận mới- và bây giờ mỗi lần được thêm vào tôi nhận được 4 email cùng chính xác một bình luận. Có một cách bạn có thể xóa tôi khỏi dịch vụ đó không? Cảm kích.|Lần sau Tôi đọc một blog, Tôi hy vọng rằng nó sẽ không làm tôi thất vọng nhiều như bài này. Ý tôi là, Vâng, đó là sự lựa chọn của tôi để đọc, nhưng tôi thực sự tin có lẽ có điều gì đó thú vị để nói. Tất cả những gì tôi nghe được là một loạt phàn nàn về điều gì đó mà bạn có thể sửa nếu bạn không quá bận tìm kiếm sự chú ý.|Đúng với bài viết này, tôi hoàn toàn tin rằng trang web này cần nhiều hơn nữa sự chú ý.

    Reply

  432. {Tôi háo hức khám phá trang web này. Tôi muốn cảm ơn bạn {vì đã|dành thời gian cho|chỉ vì điều này|vì điều này|cho bài đọc tuyệt vời này!! Tôi chắc chắn yêu thích từng một phần nó và tôi cũng đã đã lưu vào mục ưa thích để xem điều mới trong trang web của bạn.|Tôi có thể chỉ nói rằng thật nhẹ nhõm để khám phá một người mà thực sự biết họ là gì đang nói về trên internet. Bạn chắc chắn biết cách đưa một vấn đề ra ánh sáng và làm cho nó trở nên quan trọng. Nhiều người hơn nữa cần phải kiểm tra điều này và hiểu khía cạnh này của. Thật ngạc nhiên bạn không nổi tiếng hơn vì bạn chắc chắn có món quà.|Xuất sắc bài viết. Tôi hoàn toàn đánh giá cao trang web này. Tiếp tục làm tốt!|Thật khó đến những người có hiểu biết sâu rộng cho điều này, nhưng bạn nghe có vẻ bạn biết mình đang nói gì! Cảm ơn|Bạn nên là một phần của một cuộc thi dành cho một trang web trên internet tốt nhất. Tôi chắc chắn sẽ khuyến nghị trang web này!|Một cuộc thảo luận thú vị chắc chắn đáng giá bình luận. Tôi tin rằng bạn cần viết thêm về chủ đề này, nó có thể không là một điều cấm kỵ vấn đề nhưng thường xuyên mọi người không thảo luận chủ đề những điều này. Đến phần tiếp theo! Cảm ơn rất nhiều.|Xin chào! Tôi chỉ muốn đề nghị rất to cho thông tin tuyệt vời bạn có ở đây trên bài đăng này. Tôi sẽ là quay lại trang web của bạn để biết thêm thông tin sớm nhất.|Khi tôi ban đầu bình luận tôi có vẻ như đã nhấp vào hộp kiểm -Thông báo cho tôi khi có bình luận mới- và bây giờ mỗi lần được thêm vào tôi nhận được bốn email có cùng nội dung. Có lẽ có một phương pháp dễ dàng bạn có thể xóa tôi khỏi dịch vụ đó không? Cảm ơn rất nhiều.|Lần sau Tôi đọc một blog, Tôi hy vọng rằng nó không làm tôi thất vọng nhiều như bài này. Rốt cuộc, Vâng, đó là sự lựa chọn của tôi để đọc, tuy nhiên tôi thực sự nghĩ có lẽ có điều gì đó hữu ích để nói. Tất cả những gì tôi nghe được là một loạt khóc lóc về điều gì đó mà bạn có thể sửa nếu bạn không quá bận tìm kiếm sự chú ý.|Đúng với bài viết này, tôi hoàn toàn nghĩ trang web này cần nhiều hơn nữa sự chú ý.

    Reply

  433. {Tôi đã rất vui khám phá trang này. Tôi muốn cảm ơn bạn {vì đã|dành thời gian cho|chỉ vì điều này|vì điều này|cho bài đọc tuyệt vời này!! Tôi chắc chắn thực sự thích từng một chút nó và tôi đã đánh dấu trang để xem những thứ mới trong trang web của bạn.|Tôi có thể chỉ nói rằng thật nhẹ nhõm để khám phá một người mà thực sự biết họ là gì thảo luận trên web. Bạn chắc chắn biết cách đưa một rắc rối ra ánh sáng và làm cho nó trở nên quan trọng. Nhiều người hơn nữa thực sự cần kiểm tra điều này và hiểu khía cạnh này của. Thật ngạc nhiên bạn không nổi tiếng hơn cho rằng bạn chắc chắn nhất sở hữu món quà.|Xuất sắc bài viết. Tôi chắc chắn đánh giá cao trang web này. Tiếp tục viết!|Thật gần như không thể tìm thấy những người có kinh nghiệm về điều này, nhưng bạn nghe có vẻ bạn biết mình đang nói gì! Cảm ơn|Bạn nên tham gia một cuộc thi dành cho một trang web trên internet tốt nhất. Tôi sẽ khuyến nghị trang web này!|Một hấp dẫn đáng giá bình luận. Tôi tin rằng bạn nên xuất bản thêm về vấn đề này, nó có thể không là một điều cấm kỵ chủ đề nhưng nói chung mọi người không nói về những chủ đề những điều này. Đến phần tiếp theo! Chúc mọi điều tốt đẹp nhất!|Xin chào! Tôi chỉ muốn cho bạn một rất cho thông tin xuất sắc bạn có ở đây trên bài đăng này. Tôi đang trở lại blog của bạn để biết thêm thông tin sớm nhất.|Khi tôi ban đầu để lại bình luận tôi có vẻ như đã nhấp vào hộp kiểm -Thông báo cho tôi khi có bình luận mới- và bây giờ mỗi lần được thêm vào tôi nhận được 4 email có cùng nội dung. Có một cách bạn có thể xóa tôi khỏi dịch vụ đó không? Kudos.|Lần sau nữa Tôi đọc một blog, Tôi hy vọng rằng nó sẽ không thất bại nhiều như bài này. Rốt cuộc, Vâng, đó là sự lựa chọn của tôi để đọc hết, tuy nhiên tôi thực sự nghĩ có lẽ có điều gì đó hữu ích để nói về. Tất cả những gì tôi nghe được là một loạt rên rỉ về điều gì đó mà bạn có thể sửa nếu bạn không quá bận tìm kiếm sự chú ý.|Đúng với bài viết này, tôi thực sự tin trang web này cần nhiều hơn nữa sự chú ý.

    Reply

  435. {Tôi đã rất vui khám phá trang web này. Tôi cần cảm ơn bạn {vì đã|dành thời gian cho|chỉ vì điều này|vì điều này|cho bài đọc tuyệt vời này!! Tôi chắc chắn thích thú từng của nó và tôi đã đã đánh dấu trang để xem điều mới trên trang web của bạn.|Tôi có thể chỉ nói rằng thật thoải mái để khám phá một người mà thực sự hiểu họ là gì thảo luận trên mạng. Bạn chắc chắn nhận ra cách đưa một rắc rối ra ánh sáng và làm cho nó trở nên quan trọng. Nhiều người hơn nữa thực sự cần xem điều này và hiểu khía cạnh này câu chuyện của bạn. Thật ngạc nhiên bạn không nổi tiếng hơn vì bạn chắc chắn sở hữu món quà.|Tốt bài viết trên blog. Tôi chắc chắn đánh giá cao trang web này. Tiếp tục làm tốt!|Thật khó đến những người có học thức trong chủ đề cụ thể này, nhưng bạn nghe có vẻ bạn biết mình đang nói gì! Cảm ơn|Bạn cần tham gia một cuộc thi dành cho một blog trực tuyến có chất lượng cao nhất. Tôi sẽ Rất khuyến nghị trang web này!|Một hấp dẫn đáng giá bình luận. Tôi nghĩ rằng bạn nên xuất bản thêm về chủ đề này, nó có thể không là một điều cấm kỵ chủ đề nhưng nói chung mọi người không nói về những chủ đề những điều này. Đến phần tiếp theo! Cảm ơn rất nhiều!|Xin chào! Tôi chỉ muốn cho bạn một rất cho thông tin tuyệt vời bạn có ngay tại đây trên bài đăng này. Tôi sẽ là quay lại trang web của bạn để biết thêm thông tin sớm nhất.|Sau khi tôi ban đầu bình luận tôi có vẻ như đã nhấp hộp kiểm -Thông báo cho tôi khi có bình luận mới- và bây giờ mỗi lần được thêm vào tôi nhận được 4 email có cùng nội dung. Phải có một cách bạn có thể xóa tôi khỏi dịch vụ đó không? Cảm ơn.|Lần sau Tôi đọc một blog, Hy vọng rằng nó sẽ không làm tôi thất vọng nhiều như bài này. Rốt cuộc, Vâng, đó là sự lựa chọn của tôi để đọc, dù sao thì tôi thực sự nghĩ có lẽ có điều gì đó hữu ích để nói về. Tất cả những gì tôi nghe được là một loạt tiếng rên rỉ về điều gì đó mà bạn có thể sửa nếu bạn không quá bận tìm kiếm sự chú ý.|Đúng với bài viết này, tôi thực sự tin rằng trang web này cần nhiều hơn nữa sự chú ý.

    Reply

  436. {Tôi đã rất vui khám phá trang web này. Tôi cần cảm ơn bạn {vì đã|dành thời gian cho|chỉ vì điều này|vì điều này|cho bài đọc tuyệt vời này!! Tôi chắc chắn đánh giá cao từng một phần nó và tôi đã đã đánh dấu trang để xem điều mới trong trang web của bạn.|Tôi có thể chỉ nói rằng thật thoải mái để khám phá một người mà thực sự hiểu họ là gì thảo luận trực tuyến. Bạn chắc chắn nhận ra cách đưa một rắc rối ra ánh sáng và làm cho nó trở nên quan trọng. Nhiều người hơn nữa thực sự cần đọc điều này và hiểu khía cạnh này câu chuyện của bạn. Tôi đã ngạc nhiên bạn không nổi tiếng hơn vì bạn chắc chắn có món quà.|Tốt bài đăng. Tôi hoàn toàn đánh giá cao trang web này. Tiếp tục viết!|Thật khó tìm những người có kinh nghiệm cho điều này, tuy nhiên, bạn nghe có vẻ bạn biết mình đang nói gì! Cảm ơn|Bạn cần là một phần của một cuộc thi dành cho một trang web trên web tốt nhất. Tôi sẽ Rất khuyến nghị trang web này!|Một hấp dẫn đáng giá bình luận. Tôi tin rằng bạn nên xuất bản thêm về chủ đề này, nó có thể không là một điều cấm kỵ chủ đề nhưng điển hình mọi người không nói về những chủ đề như vậy. Đến phần tiếp theo! Trân trọng.|Xin chào! Tôi chỉ muốn đề nghị rất cho thông tin xuất sắc bạn có ở đây trên bài đăng này. Tôi sẽ là trở lại blog của bạn để biết thêm thông tin sớm nhất.|Khi tôi ban đầu bình luận tôi có vẻ như đã nhấp hộp kiểm -Thông báo cho tôi khi có bình luận mới- và bây giờ mỗi lần được thêm vào tôi nhận được bốn email cùng chính xác một bình luận. Có một cách bạn có thể xóa tôi khỏi dịch vụ đó không? Chúc mừng.|Lần sau nữa Tôi đọc một blog, Tôi hy vọng rằng nó sẽ không làm tôi thất vọng nhiều như bài này. Rốt cuộc, Tôi biết điều đó là sự lựa chọn của tôi để đọc hết, tuy nhiên tôi thực sự nghĩ bạn sẽ có điều gì đó thú vị để nói. Tất cả những gì tôi nghe được là một loạt khóc lóc về điều gì đó mà bạn có thể sửa nếu bạn không quá bận tìm kiếm sự chú ý.|Đúng với bài viết này, tôi nghiêm túc tin rằng trang web này cần nhiều hơn nữa sự chú ý.

    Reply

  439. Oh my goodness! Amazing article dude! Thanks, However I am having troubles with your RSS. I don’t know why I can’t subscribe to it. Is there anybody else getting the same RSS problems? Anybody who knows the answer will you kindly respond? Thanks!!

    Reply

  447. You are so awesome! I do not believe I’ve truly read through a single thing like this before. So wonderful to find another person with a few genuine thoughts on this issue. Seriously.. thanks for starting this up. This site is something that is required on the web, someone with a bit of originality.

    Reply

  448. Way cool! Some extremely valid points! I appreciate you writing this post and also the rest of the site is also very good.

    Reply

  450. Hi! I could have sworn I’ve been to this website before but after looking at some of the articles I realized it’s new to me. Anyways, I’m certainly pleased I discovered it and I’ll be book-marking it and checking back often.

    Reply

  453. I truly love your site.. Excellent colors & theme. Did you develop this website yourself? Please reply back as I’m attempting to create my very own blog and want to learn where you got this from or what the theme is named. Cheers.

    Reply

  454. An outstanding share! I’ve just forwarded this onto a co-worker who had been doing a little homework on this. And he actually ordered me dinner simply because I stumbled upon it for him… lol. So allow me to reword this…. Thanks for the meal!! But yeah, thanx for spending the time to talk about this issue here on your web site.

    Reply

  456. An outstanding share! I have just forwarded this onto a coworker who was doing a little research on this. And he actually ordered me dinner because I found it for him… lol. So allow me to reword this…. Thanks for the meal!! But yeah, thanx for spending some time to discuss this issue here on your web page.

    Reply

  459. Hi, I do believe this is a great website. I stumbledupon it 😉 I’m going to revisit once again since i have book marked it. Money and freedom is the greatest way to change, may you be rich and continue to guide other people.

    Reply

  463. The very next time I read a blog, Hopefully it does not fail me just as much as this particular one. I mean, I know it was my choice to read, but I genuinely believed you’d have something useful to say. All I hear is a bunch of moaning about something you could possibly fix if you weren’t too busy looking for attention.

    Reply

  471. An impressive share! I have just forwarded this onto a colleague who was conducting a little homework on this. And he in fact bought me breakfast due to the fact that I found it for him… lol. So let me reword this…. Thanks for the meal!! But yeah, thanks for spending the time to discuss this subject here on your internet site.

    Reply

zonaebt.com merupakan platfom informasi dan edukasi energi terbarukan di Indonesia.

ZE Media

Topik Utama

Kontak Kami

Jl. Pesanggrahan No.6, RW.5, Meruya Utara, Kec. Kembangan, Kota Jakarta Barat, Daerah Khusus Ibukota Jakarta 11620

+62 851-7587-8765 

hello@zonaebt.com

Facebook Youtube Whatsapp Pinterest Linkedin Instagram

Transaksi aman didukung oleh

© 2024 zonaebt.com - PT Bala Biotech Indonesia ALL RIGHT RESERVED